ޖުވޭގެ "ކެފޭ" މިހާރު "ބަދިގެ"އަކަށް ބަދަލު ވީ ކީއްވެ؟

 

މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިން މާވެޔޮ މަގުގައި އައްޑު އަށް އުފަން މޮޅު ކައްކާ ޖުވޭރިޔާ ވަޖުދީގެ "ޖުވޭޒް ކެފޭ" ހުރިއިރު، އަހަރެންނަށް އެންމެ މީރު "ސްޕެގެޓީ ބޮލޮނޭސް" އާއި "ސްޕެގެޓީ ކާބޮނާރާ" ހުރީ އެ ތަނުގައެވެ. މީރު ރަހަ ލާ އެއްޗެހި އެތައް ތަނެއްގައި ހުންނައިރު އެ ތަނުން "އެންމެ މީރު" ތަނަކަށް ވާ ތަނަކީ ކޮންމެވެސް ކަހަލަ ހާއްސަ ކަމެއް ހުންނާނެ ތަނެއްކަން ކަށަވަރެވެ. މިސާލަކަށް، ހުޅުމާލޭގައި ހުންނަ "ދަ ކެޔޮޅަ"ކީ އަހަރެންނަށް އެންމެ މީރު "ލެމަންއޭޑް" ނުވަތަ "ސްޕްރައިޓް" އާއެއްކޮށްފައި ހުންނަ ލުނބޯހުތުފަނި ހުންނަ ތަން ފަދައިންނެވެ.

 

އެއިރު އަހަރެންގެ މުސާރައިގެ ބޮޑު ބައެއް ޖުވޭޒް ކެފޭއަށް ބެހިގެންދެއެވެ. "ބޮލޮނޭސް" އާއި "ކާބޮނާރާ" ކޮންމެ ދުވަހަކު ކާތީއެވެ. އަމިއްލަ ގެއިން ނުކާތީ ވެސް މައްސަލަ ޖެހެއެވެ. އެކަމަކު ވެސް ޖުވޭޒް ކެފޭއިން ކާހިތުން ހަމަ ކެވެނީއެވެ.

 

ދެން ފެނުނީ ޖުވޭޒް ކެފޭ ގެއްލުނު ތަނެވެ. އެއަށްފަހު ފެނިގެން ދިޔައީ މިހާރު ރާއްޖޭގައި ވައިގައި ހިފައިގެން މި އުޅޭ "ޓޭކްއަވޭ އަދި ޑެލިވަރީ" ކޮންސެޕްޓަށް ޖުވޭ ވެސް ހޭނުނު ދުވަސްވަރަކަށެވެ. ތާޖުއްދީން ސްކޫލް ކުރިމަތިން ހުންނަ ބްލޫކިޔާ މަގުގައި މިހާރު ހުންނަނީ ޖުވޭގެ "ކެފޭ"އެއް ނޫނެވެ. "ކިޗަން"އެކެވެ. ލަފުޒީ މާނަ އަށް ބަލައިލައިފި ނަމަ، ވަދެ ކާން އިށީންނާނެ ތަނެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ކާއެއްޗެއްހި "ބަދިގެ"އަކުން ތައްޔާރު ކޮށްދިނުމުން ހިފައިގެންދާ ތަނެކެވެ. ނުވަތަ ބޭނުން ނަމަ، އެ ތަނުގެ މުވައްޒަފުން "ޑެލިވާ" ކޮށްދޭ، ނުވަތަ ބުނާ ތަނަކަށް ގެންގޮސްދޭ ތަނެކެވެ.

 

ތަނުގެ ހިންގާ މުވައްޒަފުންނަށް ރިސެޕްޝަން ކައުންޓަރަކާއި ކޮމްޕިއުޓަރެއް ބަހައްޓާފައި ހުންނަ މޭޒެއް ހުރެއެވެ. އޭގެ އިތުރުން ހުންނަނީ، ލަފާ ކުރެވޭ ގޮތުގައި، ކާއެއްޗެހި ބަލާ އައިސް މަޑުކޮށްލަން ބޭނުންވާ މީހަކަށް ހުންނަ، ދެ ގޮނޑު ބަހައްޓާފައިވާ ކުޑަ އެއް މޭޒެވެ.

 

ޑެލިވަރީގެ ބަދަލުގައި ޓޭކްއަވޭ ހަދައިފި ނަމަ އަހަރެންނަށް 20 ރުފިޔާގެ ޑިސްކައުންޓެއް ލިބޭނެތީ އަހަރެން ސީދާ ދިޔައިއްޔެވެ. އަދި އަހަރެން އޯޑަރު ދޭން ނިންމި ކެއުން ތައްޔާރު ކުރުމަށް ގަޑިއެއްހާއިރު ނަގާނެ ކަމަށް ރައްޓެއްސަކު ކުރިން ބުނި ނަމަވެސް ކަންތައްވީ އެހެނެއް ނޫނެވެ. ބިދޭސީ ކޭޝިއަރު ބުނިހެން ވީ އެންމެ 25 މިނެޓެވެ. ބައެއް ތަންތަނުން ތައްޔާރު ކޮށްދޭން ނަގާ 45 މިނެޓް ވެސް ނުވެއެވެ.

 

އަހަރެން އޯޑަރު ދިނީ "އައްޑޫ ސްޓައިލަށް ރޯސް ކުރި ކުކުޅު" ކެއުމެކެވެ (ފޮޓޯ). އަދި އެއާއެކު "ދިވެހި ސްޓައިލަށް ހަދާފައި ހުންނަ ތެލުލި ފޮޅި ނުވަތަ 'ޕޫރީ'"އެވެ. ބޭނުން ނަމަ ހަތަރު "ނާނު" ވެސް ލިބެއެވެ. 

 

ޖުވޭޒް ކިޗަންގެ މި ކެއުން އަހަރެންނަށް ތައާރަފު ކޮށްދިން ރައްޓެހި އަންހެން މީހާ ބުނި ފަދައިން އެއް ޕޯޝަނުން ދެ މީހުންނަށް ފުދެއެވެ. އެ ރޭ އަހަރެންގެ އާއިލާގެ އެހެން މީހުން އެހެން ކެއުމަކަށް އިންސާފު ކުރާތީ އެ "އެއް ޕެކު" ކާން ޖެހުނީ އަހަރެންނަށެވެ. އަދި އެންމެ ޕެކެއްގައި ވެސް އެހާ ގިނައިން، ނުވަތަ ދެ މީހުންނަށް ކެވޭ ވަރަށް، ކުކުޅު އަޅާފައި ހުރުމުން އަހަރެން ޖެހުނީ ދެ ބައި ކޮށްފައި އަނެއް ބައި ފަހުން ކާށެވެ.

 

އޯޑަރު ދޭ އިރު ބުނަން ޖެހޭ ބަހަކީ "ޕެކު" ކަމަށް ލަފާ ކުރެވުނީ ފޭސް ބުކް ސަފުހާގެ އިސްތިހާރުގައި އެހެން ޖަހާފައި އޮތުމުންނެވެ. ބައެއް މީހުން "މީލް" މި ބަސް ވެސް ބޭނުން ކޮށްފާނެއެވެ.

 

މި މީލްގެ އެއް ޕެކުގެ އަގަކީ 149 ރުފިޔާއެވެ. ބަލާ ދިއުމުން 20 ރުފިޔާގެ ޑިސްކައުންޓެއް ލިބޭތީ އަހަރެންނަށް ލިބުނީ 129 ރުފިޔާއަށެވެ. އަދި އޭގެ އިތުރުން ހިލޭ "ބްލެކް ކަރަންޓް" ޖޫސް ތައްޓެއް ދެއެވެ. މިއީ ހަށިގަނޑަށް ސިއްހީ ގޮތުން ވަރަށް ފައިދާ ހުރި މޭވާއެކެވެ.

 

އަހަރެންގެ އޯޑަރު އަތަށް ލިބެންދެން މަޑުކޮށްގެން އިން އިރު ތަފާތު ހިޔާލުތައް ސިކުނޑީގައި އެނބުރެމުންދިޔައެވެ. އެކި ރައްޓެހިން ދައްކާފައި ހުރި އެކި ވާހަކަތަކެވެ. ކެފޭ ރެސްޓޯރަންޓް ފަދަ ތަންތަން ހިންގުމުގެ ހަރަދު ބޮޑު ކަމުގެ ވާހަކައެވެ. ބޮޑެތި ޖާގަތަކަށް ކުލި ދިނުމުން ފެށިގެން ގިނަ މުވައްޒަފުންނަށް ގިނަ މުސާރަ ދޭން ޖެހޭނެ ކަމުގެ ވާހަކައެވެ. އެއާ ހިލާފަށް މި ފަދަ ކުޑަ ޓޭކްއަވޭ ޑެލިވަރީ "ގޮޅި"އެއް ހެދުމުން ހަރަދުތައް ކުޑަވާނެ ވާހަކައެވެ.

 

މިއީ ތެދެއް ކަމަށް އަހަރެންނަށް ގަބޫލު ކުރެވުނެވެ. ސަބަބަކީ މާލޭގެ ބައެއް "ބްލޮކް"ތަކުގައި ހަތަރު ވަރަކަށް މި ކަހަލަ އައުޓްލެޓްތައް ވެސް ހުޅުވާފައި ހުންނާތީއެވެ. ކައިރިކައިރީގައި ޖެހިގެން ހުންނައިރު ވެސް ބަނގުރޫޓު ނުވާނީ ވިޔަފާރި ހިނގާތީތާއެވެ.

 

ބައެއް ރައްޓެހިން މަޖަލަކަށް ހަދާފައި ނަމަވެސް މި ފަދަ ތަންތަނަކީ "މަނީ ލޯންޑާ" ކުރަން ބަޔަކު މީހުން ކުރާ މަސައްކަތެއް ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރިޔަސް އަހަރެންނަށް ބުރަ ވެވެނީ އެހެން ސަބަބުތަކަށެވެ. ރާއްޖޭގެ އިގުތިސާދު ފުޅާވަމުން އަންނަ ކަމެވެ. އަދި މި ސަބަބާ ހުރެ، ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތައް އިތުރުވަމުން އަންނަ ކަމެވެ. އަދި މި ކަމުގެ "އެޑްވާންޓޭޖް" ބިދޭސީން ވެސް ނަގާ ކަމެވެ. ކޮންމެހެން ނުރަނގަޅު ނިޔަތެއްގައެއް ނޫނެވެ. އެ މީހުންގެ އަމިއްލަ ގައުމުގައި ރަނގަޅު އާމްދަނީ އާއި ދިރިއުޅުމުގެ ފުރުސަތުތައް ހަނިވީމައެވެ. ހާއްސަކޮށް ދިވެހި ރާއްޖެ މި އޮންނަ ފަގީރު ދެކުނު އޭޝިއާގެ ސަރަހައްދުގެ ގައުމުތަކުގައެވެ.

 

މީގެ އިތުރުން ބައެއް ދިވެހިން ފާހަގަ ކުރާ އެހެން ކަންތައްތަކެއް ވެސް ވެއެވެ. ރާއްޖޭގައި ކާބޯތަކެތީގެ ވިޔަފާރި ކުރާ މީހުން އެހެން ގައުމުތަކަށް ދިރިއުޅުން ބަދަލު ކުރާ ވާހަކައެވެ. ތަފާތު ސަބަބުތަކާ ހުރެއެވެ. އަދި މި ގޮތަށް ދިރިއުޅުން ބަދަލު ކުރާއިރު، އެ ފަދަ އާއިލާތަކަކީ ކެފޭ ރެސްޓޯރަންޓް ހިންގާ ބައެއް ނަމަ، ބިދޭސީ "ޕާޓްނަރު" ނުވަތަ ބައިވެރިޔަކާ "ޑީލް"އެއް ހަދާ ވާހަކައެވެ. ދިވެހި އާއިލާއަށް ކޮންމެވެސް އެއްޗެއް ލިބޭ ގޮތަށެވެ.

 

ބައެއް ގޮޅިތަކަކީ އޭގެ ދިވެހި "ވެރިން" އަދިވެސް ސީދާ ހިންގާ ތަންތަނެވެ. މިކަން އެނގެނީ ގެއިން ތައްޔާރު ކޮށްގެން ކާބޯތަކެތި ގެންނާތީއެވެ. މިހެންވެ ރަހަތައް ވެސް އެހާމެ މީރެވެ. "ޖުވޭގެ ބަދިގޭ"ގެ ކާއެއްޗެހީގެ ރަހަ އެހާ ހިތްގައިމު ފަދައިންނެވެ.

 

ނަމަވެސް އަނެއްކޮޅުން ރަހަތައް "އަޑިއަޅާލާފައިވާ" ތަންތަން ވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. ކާބޯތަކެތީގެ ރެސިޕީ ބިދޭސީން ކައްކާއިންނަށް ދަސްކޮށްދީފައި ވިޔަފާރިން އަތްދޫކޮށްލި ހިސާބުން، ބިދޭސީ ހިންގުންތެރިން "އަމިއްލަ ގޮތެއް ހަދާލާފައި" އެ މީހުންގެ ގައުމުތަކުގެ ރަހަތަކާ އެއްގޮތަށް ދިވެހި ކެއުންތައް ތައްޔާރު ކުރަން ފެށުމުންނެވެ. މިކަން އެންމެ ރަނގަޅަށް ފަޅާއަރަނީ ދިވެހި "ހެދިކާ"ގެ ރަހަ ނުބައި ތަންތަނުންނެވެ.